De titel van deze blog was eerder de titel van mijn inaugurele rede, toen ik in 2014 hoogleraar kwaliteit van medisch specialistische vervolgopleidingen werd. Ik geloof er heilig in dat mensen hun leven lang kunnen blijven leren en zich voortdurend kunnen blijven ontwikkelen. In ons vak is dat ook nodig. Sinds mijn start als medisch specialist is de gezondheidszorg extreem veel complexer. Je moet al heel hard lopen om op dezelfde plek te blijven.
In deze snel veranderende wereld is professionele persoonlijke ontwikkeling cruciaal voor elke medische professional. Is daar onvoldoende aandacht voor, dan kan dat schadelijk zijn voor de patiëntenzorg en voor de individuele zorgprofessional. Zelf beschouw ik weinig aandacht voor professionele persoonlijke ontwikkeling in de zorg als een cultuurkwestie. En naar mijn overtuiging is er een sterke positieve relatie tussen een open cultuur en patiëntveiligheid.
Met open vizier kijken
Ontwikkeling begint met reflectie. Met een open vizier kijken naar jezelf en naar je rol in het team: wat kan en wil ik zelf, wat is mijn zinvolle bijdrage aan deze groep? Reflectie heeft in mijn ogen veel invloed op hoe we met elkaar samenwerken.
Het reflecterend vermogen kun je vergroten met coaching. Het is niet de enige richting voor persoonlijke ontwikkeling, maar ik denk wel dat coaching sterk kan bijdragen aan verandering van de cultuur. Mits de hele afdeling er voor open staat. Het heeft immers niet zoveel zin als je als aios met een coach gesprekken voert over je persoonlijke doelen en het er vervolgens niet met je leidinggevende over kunt hebben, als die alleen focus legt op productie. In dat geval kun je wel aan individuele coaching doen, maar dan is de grond nog niet bouwrijp voor een cultuurverandering.
Om die reden richt het Challenge & Support-programma zich op de héle vakgroep. We vinden dat coaching ook een rol moet krijgen in het levenslang leren van medisch specialisten, om te ondersteunen bij: hoe blijf je goed in je vak, hoe houd je je werk leuk en haalbaar voor jezelf?
In balans
De vraag naar het Challenge & Support-programma neemt toe. De tijd is er ook rijp voor; het wordt normaler om aan jezelf te werken. Zo liet opleider chirurgie Bas Wijnhoven onlangs zijn kwetsbare kant zien in een interview. Hij zei daarin: ‘Ik moet ook kunnen ontspannen en doe aan mindfulness om in balans te blijven. Ook dát is belangrijk voor goede patiëntenzorg’. Het feit dat een chirurg dat in een interview vertelt, dat was 20 jaar geleden ondenkbaar.
Het is leuk om van vakgroepen te horen: ‘dit is een waardevol programma, ook voor onszelf’. Hopelijk dragen we daarmee bij aan de ontwikkeling van individuele medische professionals, aan een goede leer- en werkcultuur binnen de vakgroep en natuurlijk aan de kwaliteit van zorg.
Andere vormen
Vanzelfsprekend zijn er ook vakgroepen die persoonlijke ontwikkeling op een andere manier organiseren. Prima natuurlijk. Niet iedereen hoeft onze visie op ontwikkelingsgerichte coaching te delen en ik heb liever aandacht voor persoonlijke ontwikkeling op een andere manier dan helemaal geen aandacht voor persoonlijke ontwikkeling.
Wat is jouw visie op het aanbieden van professionele persoonlijke ontwikkeling aan medische professionals?
Dit is een blog van Matthijs de Hoog, hoofd IC Kinderen en tot eind vorig jaar opleider Kindergeneeskunde in het Erasmus MC Sophia. Samen met kinderhematoloog Anne de Pagter richtte De Hoog enkele jaren geleden Challenge & Support op.
